ISO 14001:2015 Environmental management systems — Requirements with guidance for use — najważniejsze zmiany

Strategiczne zarządzanie środowiskowe

Zwiększono znaczenie zarządzania środowiskowego w procesach planowania strategicznego organizacji. Włączono nowe wymagania dotyczące zrozumienia kontekstu organizacji w celu zidentyfikowania i przełożenia szans na korzyści dla organizacji i środowiska. Skoncentrowano się na kwestiach związanych z potrzebami i oczekiwaniami stron zainteresowanych (w tym na wymaganiach przepisów) oraz lokalnymi, regionalnymi lub globalnymi warunkami środowiskowymi, które mogą wpływać na organizację lub na które może mieć wpływ organizacja. Włączono do planowania strategicznego systemu zarządzania środowiskowego działania zmierzające do złagodzenia (zmniejszenia) ryzyka lub wykorzystania szans.

Fot. Adobe Stock


Przywództwo

Położono większy nacisk na przywództwo. Dodano nowy rozdział, w którym określono wymagania dotyczące najwyższego kierownictwa, które powinno wykazać przywództwo i zaangażowanie w odniesieniu do systemu zarządzania środowiskowego.

Ochrona środowiska

Oczekiwania dotyczące organizacji rozszerzono na zobowiązanie do proaktywnych inicjatyw mających na celu ochronę środowiska, spójnych z kontekstem organizacji, takich jak zapobieganie zanieczyszczeniom, zrównoważone wykorzystanie zasobów, łagodzenie skutków i adaptacja do zmian klimatu, ochrona bioróżnorodności i ekosystemu itp.

Środowiskowe efekty działalności

Przesunięto nacisk z ciągłego doskonalenia systemu zarządzania środowiskowego na doskonalenie środowiskowych efektów działalności.

Myślenie w kategoriach cyklu życia

Oprócz dotychczasowych wymagań dotyczących zarządzania aspektami środowiskowymi związanymi z wytwarzanymi wyrobami i dostarczanymi usługami, organizacje będą musiały rozszerzyć swój nadzór i oddziaływanie na wpływy na środowisko związane z użytkowaniem wyrobów i postępowaniem z nimi na końcu ich cyklu życia lub likwidacją. Nie narzuca to jednak wymagania oceny cyklu życia.

Komunikacja

Opracowanie strategii komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej. Obejmuje to wymaganie komunikowania spójnych i wiarygodnych informacji oraz ustalenie mechanizmów dla osób pracujących pod nadzorem organizacji umożliwiających im przedstawianie sugestii dotyczących ciągłego doskonalenia. Utrzymano decyzję o komunikowaniu przez organizację informacji na zewnątrz, ale powinna ona uwzględniać raportowanie informacji wymaganych przez agencje regulacyjne i oczekiwania innych stron zainteresowanych.

Dokumentacja

Analogicznie jak w innych normach systemów zarzadzania wprowadzono termin „udokumentowane informacje" zamiast „dokumentów" i „zapisów".

Jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych we wszystkich normach systemów zarządzania i w tej normie –  dotyczącej systemu zarządzania środowiskowego – jest przyjęcie podejścia opartego na ryzyku podczas planowania, wdrażania i funkcjonowania systemu.

Podczas planowania systemu zarządzania środowiskowego organizacja powinna określić ryzyka i szanse związane z:

  • aspektami środowiskowymi,
  • zobowiązaniami dotyczącymi zgodności,
  • innymi czynnikami lub potrzebami i oczekiwaniami stron zainteresowanych, które mogą mieć wpływ na zdolność organizacji do osiągnięcia zamierzonych wyników.

Do ryzyka i szans należy się odnieść w celu:

  • zapewnienia, aby system mógł osiągnąć zamierzone wyniki,
  • zapobieżenia wystąpieniu niezamierzonych efektów lub ich ograniczenia oraz
  • ciągłego doskonalenia.

Organizacja powinna zaplanować:

  1. działania odnoszące się do znaczących aspektów środowiskowych, zobowiązań dotyczących zgodności, określonych ryzyk i szans;
  2. sposób
  • zintegrowania i wdrożenia działań do procesów systemu zarządzania środowiskowego lub innych procesów biznesowych;
  • oceny skuteczności tych działań.

Ryzyka i szanse są danymi wejściowymi do planowania systemu zarządzania środowiskowego i ustanowienia celów środowiskowych i są uwzględnione w nowej definicji systemu, zgodnie z którą system zarządzania środowiskowego jest to część systemu zarządzania wykorzystywana do zarządzania aspektami środowiskowymi, spełniania zobowiązań dotyczących zgodności oraz odniesienia się do ryzyk i szans.

Termin zobowiązanie dotyczące zgodności w powyższej definicji zastąpił dotychczasowy termin „wymagania prawne i inne". Oznacza wymagania prawne, które organizacja jest zobowiązana spełniać oraz inne wymagania, które organizacja jest zobowiązana spełniać lub które wybrała do spełniania. Mogą one wynikać z wymagań obligatoryjnych, takich jak przepisy ustawowe i wykonawcze lub mogą to być dobrowolne zobowiązania, takie jak normy branżowe i zakładowe, zależności wynikające z umów, dobre praktyki oraz uzgodnienia z grupami społecznymi lub organizacjami pozarządowymi.

 

Bibliografia
ISO 14001:2015 Environmental management systems — Requirements with guidance for use
ISO/TC 207/SC1 N1050 ISO 14001 Revision information note update July 2014
www.iso.org